قلقلک دادن افراد می تواند بازی سرگرم کننده ای باشد اما در برخی از شرایط می تواند فرد را ناراحت کند. این موضوع به پاسخ فرد به قلقلک بستگی خواهد داشت. حساسیت افراد در این شرایط متفاوت است. برخی از افراد بسیار قلقلکی هستند و برخی اصلا چنین حسی ندارند.
دانشمندان صدها سال است که در مورد پاسخ قلقلک دادن صحبت می کنند اما محققان به تازگی درک کرده اند که چرا برخی از افراد قلقلکی هستند و چه چیزی باعث ایجاد چنین پاسخی می شود؟
چرا فردی قلقلکی است؟
محققان به طور کامل نمی دانند چرا برخی از افراد چنین شرایطی را تجربه می کنند و چه مزایای تکاملی برایشان وجود دارد. اگرچه احتمالات زیادی برای این شرایط بیان می شود.
انواع قلقلک
دو نوع قلقلک وجود دارد که علل مختلفی دارند:
- Knismesis: این نوع قلقلک زمانی است که تماس و تحریک پوستی آرام همچون حرکت حشره بر روی پوست، باعث ایجاد یک حس اضطرار برای دور کردن مورد تحریک کننده می شود. برخی از افراد بر این باورند که چنین پاسخی می تواند از بدن در برابر نیش حشرات محافظت نماید. فرد خودش را در این شرایط قلقلک می دهد.
- Gargalesis: قلقلک بسیار شدیدتری است و باعث می شود فرد با ایجاد تماس بر روی پوست به خنده بیفتد. افراد در این شرایط نمی توانند خودشان را قلقلک بدهند.
برخی از افراد بر این باورند که پاسخ قلقلکی ممکن است اثر محافظتی بر روی بدن داشته باشد.
بخش هایی که بیشتر در معرض این نوع پاسخ هستند، بسیار حساس اند.
به عنوان مثال شکم و گلو جزو نواحی از بدن محسوب می شوند که پاسخ قلقلک در آن ها بیشتر است. پاسخ های خودکار شبیه رفلاکس باعث می شود فرد خود را از علتی که باعث قلقلک شده دور کند. همین امر نواحی حساس بدن را از وجود موارد مزاحم محافظت می نماید.
قلقلک می تواند یک پاسخ انعکاسی باشد. برخی از افراد از قلقلک خوششان نمی آید اما این موضوع باعث ایجاد حس خنده در آن ها می شود. همانطور که افراد به هنگام پوست کندن پیاز بدون اینکه حس ناراحتی داشته باشند گریه می کنند به هنگام قلقلک دادن نیز این افراد بدون لذت بردن و خوشحالی به خنده وادار می شوند.
در سال 2013 گروهی از محققان افراد را در اسکنر مغزی قرار دادند و پاهایشان را قلقلک دادند. آن ها دریافتند نواحی از مغز مربوط به این پاسخ ها وجود دارد که به هنگام قلقلک فعال می شود و فرد را به خنده وا می دارد. این موضوع نشان می دهند پاسخ قلقلک در بدن غیر اختیاری است.
نویسندگان این مقاله بیان کردند که مغز ممکن است این شرایط را به عنوان تجربه دردناک نیز پردازش کند. همین امر نشان می دهد چرا افراد قلقلک را دوست ندارند و از آن بیزار هستند.
یکی دیگر از مطالعات انجام شده در سال 2013 نشان داد مغز به این شرایط به طور متفاوت پاسخ می دهد و این موضوع بسته به شرایطی است که فرد در آن قرار دارد. مثلا قلقلک حاصل از شوخی کردن با دوستان می تواند با قلقلک آزاردهنده سایر افراد نتایج متفاوت تری را ایجاد کند. این موضوع نشان می دهد قلقلکی بودن یک پاسخ رفلاکس مانند است.
چرا برخی از افراد گاه به گاه دچار این شرایط می شوند؟
زمانی که افراد به طور ناگهانی به سراغتان می آیند و قلقلکتان می دهند ممکن است بیشتر از سایر مواقع حس قلقلک داشته باشی. این موضوع نشان می دهد چرا افراد نمی توانند خودشان را قلقلک بدهند.
هوشیاری و آگاهی فرد از قلقلک دادن بر روی نحوه احساس آن تاثیر خواهد گذاشت. احساس قلقلک به خلق و خوی افراد بستگی دارد. افراد اغلب در شرایطی که حس ناراحتی و خشم دارند کمتر حس قلقلکی بودن خواهند داشت.
مطالعه انجام شده در سال 2016 نشان می دهد اضطراب موش ها باعث می شود آن ها کمتر از قبل نسبت به قلقلک واکنش نشان دهند. این موضوع ممکن است در انسان ها نیز صادق باشد.
قلقلکی بودن فرد همچنین به این موضوع بستگی دارد که چه کسی آن ها را قلقلک می دهد. قلقلک از طرف یک دوست قابل اعتماد می تواند پاسخ های قوی تری را ایجاد نماید.
چرا برخی از افراد قلقلکی هستند و برخی این شرایط را تجربه نمی کنند؟
محققان هنوز به درستی نمی دانند چرا برخی از افراد قلقلکی تر از سایرین هستند. برخی بر این باورند که قلقلکی بودن ممکن است ژنتیکی باشد اما هیچ مطالعه یا تحقیقی از این موضوع پشتیبانی نمی کند برخی از افراد ممکن است در نواحی خاصی از بدن قلقلک را احساس کنند اما برخی چنین نیستند.
به عنوان مثال برخی در پاهایشان حس قلقلک دارند و برخی زیر بغلشان حساس است.
برخی از افراد نسبت به لمس حساس تر از سایرین خواهند بود. به همین خاطر حساسیت پوستی می تواند در قلقلکی بودن یا نبودن افراد تاثیر بگذارد. افرادی که حس خود را در بخشی از بدن از دست می دهند یا دچار آسیب به اعصاب می شوند ممکن است کمتر از سایرین به قلقلک پاسخ دهند.
حیوانات و کودکان نیز قلقلکی هستند؟
قلقلک مختص انسان ها نیست. این موضوع نشان می دهند هم انسان ها و هم حیوانات می توانند چنین شرایطی را تجربه کنند. سایر حیوانات همچون موش ها نیز نشانه های قلقلکی بودن را از خود نشان داده اند.
کودکان تا زمانی که به شش ماهگی نرسیده اند با خنده به قلقلک پاسخ نمی دهند. برخی از محققان بر این باورند که کودکان تنها زمانی که می فهمند قلقلک یک موضوع سرگرم کننده است به آن واکنش نشان می دهند. با این حال فردی که در این شرایط می خندد همیشه از آن لذت نمی برد و تحقیقات نشان می دهد حتی کودکان نیز زمانی که می بینند قلقلک باعث خنده در دیگران نمی شود باز هم به تدریج بر اثر قلقلک می خندند.
می توان قلقلکی بودن را از بین برد و متوقف نمود؟
اگر قلقلکی بودن یک رفلاکس باشد ممکن است فرد نتواند جلوی این حس را بگیرد. قلقلکی بودن زمانی که فرد در مورد آن آگاه نیست، بسیار شدیدتر خواهد بود.
برخی از افراد دست خود را بر روی نواحی قلقلکی خود می گذارند تا جلوی ایجاد چنین پاسخی را بگیرند. این موضوع به افراد کمک می کند کاری که سایرین می خواهند انجام دهند را پیش بینی کند و جلوی بروز پاسخ ها را بگیرد.
برخی از افراد بر این باورند که می توانند از طریق تکرار این شرایط را کمتر کنند و واکنش خود را کاهش دهند.
افرادی که بسیار قلقلکی هستند می توانند از افراد بخواهند برای تمرین آن ها را قلقلک بدهند. با این حال تحقیقات علمی هنوز استراتژی خاصی که به افراد کمک کند چنین شرایطی را کاهش دهند به دست نیاورده است.
نتیجه گیری
این شرایط یکی از تجربه های جهانی انسان هاست. محققان هنوز درک درستی از پاسخ های قلقلکی ندارند.
به نظر می رسد این موضوع ارتباط خاصی با ویژگی های شخصیتی یا صفات فیزیکی نداشته باشند هرچند افرادی که اعصابشان آسیب دیده یا حساسیتشان کاهش یافته است کمتر به این شرایط پاسخ می دهند.
افرادی که به سرعت این پاسخ را از دست می دهند باید به پزشک مراجعه نمایند. تغییر قابل توجه در سیستم اعصاب می تواند نشان دهنده مشکل در اعصاب باشد.
افراد به شیوه های مختلف به قلقلک پاسخ می دهند. به همین خاطر قلقلک دادن برای برخی از افراد سرگرم کننده و برای برخی ازاردهنده است.
قبل از قلقلک دادن افراد مطمئن شوید که باعث اذیت و ازاد آن ها نمی شوید.
منبع: