هر کسی که بر حسب سن و قد، 15 تا 20 درصد زیر وزن طبیعی باشد، به عنوان لاغر تعریف می شود. به عنوان مثال، اگر یک خانم با سن 25 تا 50 سال هستید و قد شما 1.68 متر است، وزن شما در حالت ایده آل باید 59 کیلوگرم باشد. اگرچه، وقتی وزن بدن به 50 کیلوگرم (15 درصد) و 47 کیلوگرم (20 درصد) افت می کند، به عنوان لاغر بیان می شود. یک زن با وزن 59 کیلوگرم باید شاخص توده بدنی 20.90 کیلوگرم/متر مربع داشته باشد. هرچه وزن کاهش پیدا می کند، BMI تا 18.8 (15- درصد) پایین می آید، که همچنان در محدوده ی طبیعی است، یا تا 17.7 (20- درصد)، که کمتر از حد طبیعی است، پایین می آید.
برای یک مرد 25 تا 50 ساله با متوسط قد 1.76 متر، وزن طبیعی بدن با BMI سالم، باید 70 کیلوگرم باشد. کاهش وزن تا 15 الی 20 درصد، BMI را نیز کاهش خواهد داد. برای مثال، کاهش وزن به 60 و 57 کیلوگرم، می تواند به ترتیب موجب شاخص های 19.4 و 18.4 گردد.
بسیار مهم است که دلیل کاهش شدید وزن را بفهمید، چون دلایل می توانند هم فیزیولوژیک و هم فیزیکی باشند.
دلیل کاهش شدید وزن (علت لاغری)
پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism)
هورمون تیروکسین تولید شده توسط بدن اغلب به عنوان “کنداکتور” یا “ارکستر” بدن تلقی می شود. اگر سطح تیروکسین طبیعی باشد، متابولیسم، قد، و وزن در محدوده های خود هستند. اگر عملکرد غده ی تیروئید مختل شود، متابولیسم بدن، ضربان قلب و دمای بدن به هم می ریزد، و کاهش وزن قطعی است.
پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدیسم با نشانه هایی همراه است، مثل گواتر یا یک برآمدگی در گلو، اگزوفتالمی (برآمدگی کره ی چشم)، دمای بالا، تعرق بیش از حد، عصبانیت، خستگی، افزایش ضربان قلب، و کاهش وزن علی رغم غذا خوردن صحیح. در موارد هیپرتیروئیدیسم، پزشک از شما می خواهد که یک آزمایش خون انجام دهید تا میزان هورمون تیروئید در خون تان را مشخص نماید.
سرطان
بدخیمی یا سرطان می تواند باعث کاهش سریع وزن، خستگی، بی اشتهایی، تهوع و عدم توانایی در اضافه کردن وزن شود. چون سرطان پیامدهای جدی دارد، مهم است که با یک پزشک مشورت نمایید تا یک تشخیص کامل انجام داده و پیش آگهی آن را نیز بیان کند.
سل
سل همراه با کاهش وزن، سرفه، تعرق شبانه و خستگی مفرط است. اگر کاهش وزن شدید به خاطر سل باشد، شما نیاز به درمان فوری دارید. سل در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود، یک بیماری قابل درمان است.
ایدز
ایدز در واقع مانع اضافه شدن وزن می شود. اگر آزمایش های بالینی تأیید کنند که شما HIV مثبت هستید، به مصرف داروهای ضروری و ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و شیوه ی زندگی تان نیاز دارید تا سلامت خود را بهبود ببخشید.
بیماری کلیوی
مشکلات کلیه باعث تغییر در دفع ادرار می شوند. ممکن است چندین مرتبه دستشویی بروید، اما با این حال، احساس می کنید که این مقدار ادرار کافی نیست. احتباس مایع، تهوع و استفراغ، خستگی، جوش های پوستی و خارش، طعم فلز در دهان و بوی آمونیاک در تنفس وجود خواهد داشت. بی اشتهایی همراه با تب، کاهش وزن را تحریک می کند.
داروها
گاهی اوقات، آنتی بیوتیک ها منجر به مسمومیت دارویی می شوند و اشتهای شما را کاهش می دهند. به خاطر بی اشتهایی، شما خودتان را از مواد مغذی مهم که به رشد و نگهداری بدن تان محروم می کنید. پس، داروها می توانند یکی از دلایل کاهش وزن شدید باشند. اگر یک داروی جدید را شروع کرده اید و کاهش وزن را تجربه می کنید، باید با پزشک خود یا داروساز مشورت نمایید.
اختلالات تغذیه ای
اختلالات تغذیه در ایالات متحده بسیار رایج است، و 1 یا 2 نفر از هر 100 جوان از آنها رنج می برند. رایج ترین اختلالات بی اشتهایی و تهوع عصبی هستند. سایر اختلالات پرخوری، اختلالات شکل بدن و غذا هراسی هستند.
افراد داری بی اشتهایی از افزایش بیش از حد وزن می ترسند و دیدگاه نابهنجاری در مورد بدن خود دارند. افرادی که با بی اشتهایی سر و کار دارند معمولاً گرسنگی می کشند یا مقدار کمی غذا می خورند و بیش از حد تمرین می کنند. این مشکل بیشتر روانی است، که عوارض جانبی بیشتری بر سلامت عمومی شخص دارد.
اگرچه، در تهوع بعد از غذا، فرد مقدار زیادی غذا می خورد و بعد آن را استفراغ می کند، در نتیجه باعث نوسانات وزن می شود. فرد به مدت چند ماه مرتباً پرخوری و تخلیه می کند. این پیامدهای خطرناکی، هم جسمی و هم روانی دارد، چون منجر به رفتار وسواسی می شود.
افراد دارای بی اشتهایی معمولاً به طرز خطرناکی لاغر هستند، اما آنهایی که دچار تهوع بعد از غذا هستند می توانند لاغر و یا چاق باشند.
کمبود آنزیم
اگر دیواره ی معده به مقدار کافی آنزیم گوارشی، که برای هضم و جذب مواد مغذی که به رشد جسمی کمک می کنند ضروری است ترشح نکند، می تواند منجر به کاهش وزن شود.
عوامل ارثی
تغییرات وزن در یک فرد به بر هم کنش عوامل رفتاری، محیطی، و ژنتیکی بستگی دارد. اگر فرد سعی می کند وزن اضافه کند و موفق نمی شود، باید تأثیر عوامل ژنتیکی را درک کند. اگر والدین شما لاغر هستند، احتمال این که شما نیز لاغر باشید بسیار زیاد است.
افسردگی
افسردگی یکی از دلایل روانی اصلی برای کاهش وزن است. افسردگی منجر به کاهش اشتها شده و موجب کاهش وزن شدید می گردد. فرد نیاز به شرکت در دوره های مشاوره دارد تا استرس ذهنی و افسردگی را پیش از آنکه شروع به تأثیر بر سلامت وی نماید، کاهش دهد.
لاغر بودن می تواند باعث مشکلات سلامتی نیز شود. این فهرستی مشکلات سلامتی است که ممکن است دیر یا زود ظاهر شوند.
مشکلات سلامتی که با لاغر بودن ایجاد می شوند:
- ایمنی ضعیف: به طور کلی، فردی که لاغر است سیستم ایمنی ضعیفی دارد، که به عنوان یک محافظ در برابر بیماری ها عمل می کند. افراد بسیار لاغر در فصل سرماخوردگی و آنفلوانزا، نسبت به بیماری بسیار مستعدتر هستند. آنهایی که لاغر هستند می توانند سرطان نیز داشته باشند که ممکن است به خاطر رشد سلولی غیر طبیعی در بدن باشد.
- کم خونی: بسیاری از افرادی که وزن کمی دارند، بیشتر اوقات احساس خستگی می کنند. این نبود انرژی به خاطر کمبودهای تغذیه ای ایجاد می شود و همچنین بر گردش خون اثر می گذارد و موجب کم خونی می گردد. نبود فولیک اسید و ویتامین B باعث کم خونی می شود. در نتیجه، افراد لاغر باید به طور صحیح غذا بخورند و مکمل های غذایی مصرف نمایند.
- مشکلات باروری: کمبود وزن همچنین موجب مشکلات باروری در خانم ها می شود. چرخه ی قاعدگی شما می تواند بسیار نامنظم شود. این موضوع، تحمل بارداری را سخت می کند، چون بر پوشش رحم که جنین از آنجا مواد مغذی را دریافت می کند، اثر می گذارد. زنان لاغر 72 درصد احتمال سقط جنین دارند. مردان لاغر می توانند مشکلات جنسی مثل اختلال در نعوظ، رابطه ی دردناک، مشکلاتی در انزال و تعداد اسپرم پایین داشته باشند.
- آسیب به استخوان: هم مردان و هم زنانی که وزن بسیار پایینی دارند، در معرض افزایش خطر پوکی استخوان دارند. این مسئله به خاطر تغییرات هورمونی و نبود ویتامین D و کلسیم رخ می دهد. تصادفات می توانند موجب شکستگی، یا گاهی اوقات مرگ، در افراد لاغر گردند. در زنان، نبود استروژن می تواند منجر به استخوان های ضعیف شود. فرد باید با پزشک و متخصص تغذیه مشورت کند و با انتخاب یک برنامه ی غذایی سالم، شروع به افزایش وزن نماید.
منبع: دلیل کاهش وزن