متسختا میراث جهانی یونسکو است.
قبل از 1000 سال قبل از میلاد افرادی در این منطقه سکونت داشتند و زمانی پایتخت پادشاهی ایبریا (گرجستان شرقی امروز) بود.
در محل تلاقی رودخانه‌های Mtkvari و Aragvi و در بیست کیلومتری تفلیس، شهری قرار دارد که در مسیر تجاری باستانی واقع شده است.
باستان شناسان شواهدی از وضعیت متسختا را به عنوان یک موقعیت تجاری عمده کشف کرده اند. شیشه‌های عطر، نوشته‌های یونانی، سفال، فلز و طلا و جواهر زیادی در این منطقه کشف شده است که بسیاری از این نمونه‌ها در موزه شهر به نمایش در آمده اند.
جغرافیدان بزرگ استرابو این شهر را به عنوان یک شهر توسعه یافته معرفی کرده است که سیستم تامین آب، بازارها و خانه‌های سنگی زیادی در آن قرار دارد.
متسختا مرکز مذهبی کشور، با تعدادی زیارتگاه بود. اگرچه پایتخت در قرن ششم به تفلیس منتقل شد اما این شهر هنوز هم جاذبه‌های خاص خود را دارد و مکان دفن پادشاهان گرجستان است.
امروزه این شهر قدیمی دوست داشتنی حس قدیمی بودن را به افراد منتقل می‌کند.
- کلیسای جامع Svetitskhoveli
این شاهکار گرجستان که قدمت آن به قرن یازدهم بر می‌گردد به عنوان مرکز مذهبی کشور برای صدها سال خدمت کرده است.
این مجموعه شامل کلیسا، یک دروازه، یک برج ناقوس، قلعه‌ها و اقامت گاه روحانی است.
ردای مسیح و الیاس پیامبر هر دو در کلیسای جامع Svetitskhoveli حفظ شده است.
مقبره بنیانگذار تفلیس، پادشاه Vakhtang Gorgasali در داخل ساختمان واقع شده است.
کلیسای جامع در لیست میراث جهانی یونسکو گنجانده شده است.
- صومعه سنت نینو
این مجموعه در مرکز شهرستان متسختا واقع شده و قدمت آن به قرن یازدهم بر می‌گردد.
از این مکان مقدس، سنت نینو کاپادوکیه برای مردم گرجستان موعظه می‌کرد. اولین پادشاه مسیحی میریان، ملکه نانا و پدر آشوری یعنی Abibos Nekreseli همه در اینجا به خاک سپرده شده‌اند.
این مجموعه شامل کلیسای جامع، کلیسای سنت نینو، یک برج ناقوس و یک دیوار ارگ است.
- موزه باستان شناسی متسختا
این موزه حفظ شده در برگیرنده آثار باستان شناسی ملی و بین المللی است.
طیف وسیعی از آثار مرتبط به دوران برنز، اواخر قرون وسطی و انواع قطعات قوم نگاری نیز در این موزه به نمایش در آمده است.
- قلعه Bebristsikhe
قلعه Bebristsikhe در شمال متسختا و در ساحل راست رود آراگوی واقع شده است.
این قلعه در دوران باستان BELTA نامیده می‌شد. قلعه Bebristsikhe در دوران باستان ساخته شده و مساحت کل آن معادل 1500 متر مربع و حیاط داخلی حدود 600 متر مربع است.
- صومعه Jvari
صومعه ارتدوکس گرجستان بر روی یک تپه مخالف متسختا و در محل تلاقی رودخانه‌های Aragvi و Mtkvari ساخته شده است.
مدت کوتاهی پس از پذیرش مسیحیت، پادشاه میریان سوم محل عبور عظیم چوبی در این موقعیت ساخت. در نیمه دوم قرن ششم، Guaram حاکم کارتلی، یک کلیسای کوچک در کنار صلیب مقدس بنا کرد. این کلیسا در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
- Armaztsikhe
این بنای تاریخی باستان شناسی و تاریخی در امتداد بزرگراه متسختا-تفلیس واقع شده است.
نام این بنا به بت Armazi که توسط شاه Parnavaz خدای بزرگ اعلام شد مرتبط است.
یافته‌های باستان شناسی در قلمرو Armaztsikhe شامل بخش‌هایی از دیوار، برج‌ها، ساختار محل اقامت خانواده سلطنتی و خرابه‌های طاق دفن شده است. مردم محلی این بنا را به عنوان Bagineti می‌شناسند.
- قلعه آرمازی
آرمازی از لحاظ قدمت و اندازه، یکی از مهم‌ترین قلعه‌هایی است که در این کشور یافت می‌شود.
فعلا باقی مانده این قلعه 30 هکتار از این ناحیه را به خود اختصاص داده است. این قلعه برای کنترل جاده‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.
- صومعه Shio-Mgvime
این صومعه در 8 کیلومتری متسختا و در ساحل سمت چپ رودخانه Mtkvari واقع شده است.
این بنا در نیمه دوم قرن ششم توسط یکی از پدران آشوری به نام Shio ساخته شد.
این مجموعه شامل امکانات دوره‌های زمانی مختلف است که از آن جمله می‌توان به کلیسای غار، کلیسای سنت جان باپتیست، یک برج ناقوس، کلیسای Shio، کلیسای جامع سنت مری با برج‌ها، غارها، سالن ناهار خوری، مخازن آب، خانه‌های روحانیون و کلیسای معراج اشاره کرد.
- Zedazeni
این مجموعه در 6 کیلومتری جنوب روستای Saguramo در بالای کوه پوشیده شده در جنگل‌های عمیق قرار گرفته است.
این مجموعه در برگیرنده کلیسای سنت جان باپتیست، قلعه و سلول‌های غار رهبانی است.
- موزه دولتی Ilia Chavchavadze Saguramo
مجموعه موزه شامل محل اقامت، ساختمان کمکی و باغ‌های انگور خانواده نویسنده معروف گرجستانی است.
در این موزه آیتم‌های یادبود و نسخه‌های خطی از نویسنده، پرتره عکس از چهره‌های معروف قرن نوزدهم گرجستان و عکس‌های مرتبط با آن زمان نگهداری می‌شود.
منبع: