نداشتن تمرکز در برخی از روزها برای هر کودکی عادی است اما اینکه این عدم تمرکز به امری متداول برای کودک تبدیل شود نیازمند بررسی بیشتر است و باید برای مقابله با آن به فکر باشید.
آیا کودکی پر جنب و جوش، سر به هوا و زیرک دارید؟ آیا روزی چندین بار از او می خواهید که تکالیفش را انجام دهد و او هر بار با شیطنت بیشتر مانع از این کار می شود و انجام تکالیف به ساعات پایانی شب موکول می شود؟ خب این خیلی طبیعی است، دنیای کودکان دنیای شادی و تحرک و هیجان است، واقعا ما نمی توانیم از این کودکان پرتحرک بخواهیم که مانند ما بزرگسالان تمرکز کنند و یک جا بنشینند. اما نگران نباشید ، روش هایی وجود دارند که می توانیم با تکیه بر آن ها تمرکز کودک مان را افزایش دهیم، در این مطلب به شرح و بررسی این روش ها و نکات می پردازیم. با ما همراه باشید.
قبل از پرداختن به روش های بالا بردن تمرکز کودکان، لازم است چندین نکته را یاداور شویم:
کنجکاوی و پرانرژی بودن کودکان یک موضوع ذاتی است و دلیل اصلی اینکه آن ها به سختی تمرکز می کنند، این است که در مقایسه با بزرگسالان، ذهن کودکان عملکرد متفاوتی دارد.
وقتی کاری که به آن ها محول می کنیم، برایشان سرگرم کننده نیست، خسته می شوند و به سرعت توجه شان را به یک چیز جالب تر جلب می کنند ، برخلاف ما بزرگسالان که کارهایی که موظف به انجام آن هستیم، چه آن را دوست داشته باشیم و چه دوست نداشته باشیم، به پایان می رسانیم.
در قسمت زیر، نگاهی به تکنیک های بهبود تمرکز در کودکان می اندازیم:
بازی ها و تمرین های تمرکز را با کودک انجام دهید
از آنجا که کودکان با بازی کردن بیشتر چیزی یاد می گیرند ، ایده خوبی است که همیشه سعی کنید فعالیت های خود را کمی سرگرم کننده تر کنید. موبایل، تبلت و کامپیوتر را دور نگه دارید و به کودکان اجازه دهید که با اسباب بازی هایش بازی کند و اغلب فعالیت هایی که توجه و تمرکز را بهبود می بخشند، را با او تمرین کنید.
مطالعات نشان داده اند که تلفن های موبایل باعث کاهش توجه و حافظه کودکان می شوند ، بنابراین باید تا حد امکان از بازی کودک با ابزار دیجیتال خودداری کنید.
بازی های فکری: شما می توانید با انجام بازی های فکری که نیاز به تفکر ، برنامه ریزی و استفاده از حافظه دارند ، توانایی تمرکز و توجه را به کودک آموزش داده و این مهارت ها را در وجود او تقویت کنید. بازی با جدول کلمات، جورچین و بازی با کارت می تواند تمرکز کودک روی کلمات، اعداد و تصاویر را افزایش دهد. پازل های تصویری که در آن کودک خردسال شما باید به دنبال چیزهایی بگردد که در تصویر "نادرست" هستند، نیز توجه او را به خود جلب و تمرکز کودک را افزایش می دهند.
ترتیب کردن: ترتیب کردن و بهبود تمرکز رابطه مستقمی دارند. دنبال کردن دستور العمل ها ، تنظیم جدول و قرار دادن چیزها به ترتیب حروف الفبا ، فعالیت های خوبی برای کودکانی است که در تمرکز کردن مشکل دارند.
نشستن بدون حرکت: در این بازی کودک تمرین می کند تا مدتی را در یک جا بنشیند، بدون اینکه کوچکترین تکانی بخورد. یک بازی دیگر که در این دسته بندی قرار می گیرد، «مجسمه بازی» است. با تکرار کردن این تمرین، ذهن کودک عادت می کند، و به تدریج این ارتباط بین ذهن و بدن، تمرکز کودک را افزایش می دهد.
یک محیط عاری از حواس پرتی را برای کودک آماده کنید
برخی از کودکان در محیطی که آرامش بخش است واکنش نشان می دهند اما در مقابل ممکن است دیگر کودکان، در محیطی رشد کنند که شور و هیجان زیادی دارد. دانستن اینکه کودک شما چه نوع محیطی را ترجیح می دهد، اولین قدم برای افزایش سطح تمرکز در او است.
محیط - موسیقی بی کلام و نوری نرم به ایجاد روحیه برای مطالعه کمک می کند. کالپانا ، مادر 4 ساله ماناو می گوید: "ماناو قبلاً خیلی پرانرژی و پرترک بود ، اما از زمانی که یک تنگ ماهی را در اتاق او قرار دادم ، می فهمم که او کمی آرام شده است!" "فکر می کنم تماشای شنای ماهی های داخل تنگ، تأثیر شگفت انگیزی بر روی او داشته است!"
ابزار دیجیتال - در حالت ایده آل ، برای جلوگیری از حواس پرتی ، باید تمام وسایل دیجیتال همچون تلویزیون ، آی پد ، تلفن های همراه و... خاموش یا در اتاق دیگری قرار گیرند. اگر برای مطالعه مجبورید از رایانه استفاده کنید ، مطمئن شوید که از آن فقط برای مطالعه استفاده می شود، نه هیچ چیز دیگر!
در‌دسترس بودن لوازم - هر چیزی که ممکن است کودک به آن نیاز داشته باشد را در دسترس او قرار دهید تا برای برداشتن آن مجبور به بلند شدن نشود. تمام کتاب های مشق شب ، مداد رنگی ، کتاب درسی ، و حتی لیوان آب را بر روی میزی در نزدیکی او بگذارید. این کار به کودک یادآوری می کند که چه مقدار از تکالیف او باقی مانده و در مدیریت بهتر زمان نیز به او کمک می کند. همه این کارها تمرکز و توجه کودک را به مراتب افزایش می دهند.
غذاهای سالم را در برنامه غذایی او قرار دهید
خوردن غذاهای سالم ارتباط مستقیمی با میزان تمرکز کودک دارد و غذاهای مختلفی وجود دارند که به افزایش تمرکز و توجه کودک کمک می کنند. خوردن غذاهای کم ارزش یا غذاهای سرشار از شکر باعث کندی کودک می شود در حالی که مواد غذایی غنی از پروتئین مانند بادام، تخم مرغ و گوشت ، قادرند سطح آگاهی و تمرکز او را بالا ببرند.
کافئین – مطالعه ای که اخیرا در ایالات متحده انجام شد، نشان می دهد که کودکان میزان مصرف قهوه و نوشیدنی های انرژی زا کافئین دار را افزایش داده اند. مصرف این مواد غذایی به کودک یک دوز ناسالم قند وارد بدن کودک می کند که می تواند بعداً به افت انرژی او منجر شود.
سبزیجات - یک مطالعه جالب در دانشگاه اولستر ، انگلستان نشان می دهد که خوردن نان تست و لوبیا پخته برای صبحانه، قدرت درک کودک را افزایش می دهد. متخصصان می گویند که خوردن سبزیجات و میوه ها، آنتی اکسیدان هایی را به بدن تزریق می کنند که به نوبه خود قدرت مغز شما را بالا می برد.
یک روتین روزمره برای او ایجاد کنید
آنیتا، مادر راهول چهار ساله، همه چیز را برای او برنامه ریزی کرده است. آنیتا می گوید: « راهول ساعت ۳.۳۰ از مدرسه برمی گردد و یک میان وعده مغذی می خورد. ساعت ۴ او را به بیرون می برم تا با بچه‌های همسایه بازی یا دوچرخه سواری کند. »
آنیتا می گوید: در ساعت ۵ بعد از ظهر، او به خانه برمی گردد، حمام می کند و یک میان وعده می خورد. ساعت 5:30 تا 7:30 مشغول انجام تکالیف یا خواندن درس ها می شود، سپس بعد از اینکه شامش را خورد، ساعت 8:30 به رختخواب می رود.
در حالی که لازم نیست که به اندازه آنیتا برنامه کودک را دقیق تنظیم کنیم ، اما مهم است که کودک ما برنامه ای داشته باشد، در صورتی که این برنامه ، انعطاف پذیر تر باشد، به مراتب بهتر است. این نه تنها به مدیریت زمان کمک می کند بلکه به برنامه ریزی مغز فرزندتان کمک می کند تا بداند که چه زمانی باید درس بخواند. و این به نوبه خود به افزایش تمرکز کودک در هنگام درس خواندن نیز کمک می کند! به عنوان مثال، راهول می داند که بعد از بازی، باید تکالیفش را انجام دهد و مغز او به طور خودکار به "حالت مطالعه" سوئیچ می کند.
چرت زدن کوتاه و استراحت باعث افزایش تمرکز می شود!
اغلب کودکان پس از یک استراحت خوب قادر به تمرکز بیشتر هستند. یک چرت کوتاه به مدت بیست دقیقه بعد از مدرسه یا بعد از ظهر نیز در بهبود تمرکز بسیار تاثیرگذار است. مواردی همچون استراحت، حمام ، خوردن میان وعده و... همه باید قبل از شروع زمان مطالعه انجام شوند، چرا که تمام این موارد قادرند تمرکز کردن را مختل کنند.
کارهای بزرگ تر را به کارهای کوچکتر تقسیم کنید
طبیعی است که مطالعه یک فصل کامل از یک درس به یکباره، برای کودک مشکل باشدتقسیم این فصل به صفحات و یا حتی پاراگراف های کوچک تر به کودک کمک می کند تا احساس کامل بودن برای اتمام کار کوچک را تجربه کند و این به او انگیزه می دهد که ادامه دهد.
این کار را نه تنها برای درس خواندن، بلکه برای کارهای خانه هم می توان به کار برد.
نیتا مادر آنکیت ( کودک ۸ ساله) می گوید: « من هفته ها به آنیک گوشزد می کردم که کمدش را تمیز کند، ولی او به حرف من گوش نمی داد. سپس تصمیم گرفتم با تقسیم کردن این کار را راحت تر کنم؛ به او گفتم برای امروز فقط قفسه پایین را تمیز کن و زمانی که به خانه برگشتم دیدم واقعا قفسه پایین کمدش را تمیز کرده است. !»
روش یادگیری فرزندتان را کشف کنید (دیداری ، شنوایی و یا حرکتی)
روش یادگیری هر بچه ای با بچه دیگر متفاوت است. برخی از کودکان وقتی چیزی را می بینند، به راحتی اطلاعات را پردازش می‌کنند، برخی وقتی آن را می شنوند و برخی از حس لامسه آن می توانند بهتر یاد بگیرند.
درک این مسئله که کودک شما در چه گروهی قرار می گیرد، مهم است، بیشتر به این دلیل که این به آن ها کمک می کند تا اطلاعات را بهتر درک کنند و یادگیری او بلندمدت تر خواهد شد.
دیداری: کودکانی که یادگیری آن ها از روش دیداری است، وقی چیزی را می بینند بهتر می توانند آن را درک کنند. در این حالت، اگر به کودک اجازه داده شود تا اطلاعات را بخواند و آن را نیز بنویسد، می تواند بهتر تمرکز کند.
ساخت فلاش کارت - اگر کودک شما در حال یادگیری مفاهیم است ، نوشتن آنها را روی کارت های کوچک و بارها و بارها نشان دادن آن ها به او کمک خواهد کرد که خیلی سریع تر این مفاهیم را بفهمد و یاد بگیرد.
نقاشی - درخواست از کودک برای کشیدن آنچه که مطالعه می کند نیز می تواند به او کمک کند تا مواد را بهتر تجسم کند. علاوه بر تمرکز بهتر، این کار به بهبود مهارت های حرکتی ظریف او نیز کمک می کند.
خط خطی کردن - اغلب ، ما می بینیم که بچه های ما هنگام خواندن مشغول خط خطی کردن گوشه ای از کاغذ هستند و فکر می کنیم که حواسشان پرت شده است ، اما واقعاً اتفاقی که می افتد این است که این خط خطی کردن به آن ها کمک می کند تا آنچه را که مطالعه کرده اند به خاطر بسپارند و بنابراین به یاد آوردن آن در مرحله بعدی آسان تر می شود.
شنوایی - کودکانی که وقتی اطلاعات را می شنوند بهتر یاد می گیرند ، یادگیری آن ها بیشتر از طریق شنوایی است.
خواندن با صدای بلند - کودکانی که یادگیری آن ها از طریق شنوایی است، با خواندن مطالب با صدای بلند یا گوش دادن به خواندن شخص دیگری بهتر یاد می گیرند. در این زمینه، ممکن است کتاب های صوتی به مراتب مفیدتر از کتاب های کاغذی باشند.
موسیقی- گوش دادن به موسیقی می تواند به کودکان در افزایش تمرکز در انجام تکالیف و درس خواندن، کمک کند.
حرکتی- کودکانی که دارای یادگیری حرکتی هستند، برای درک بهتر مطالب، باید مطالبی که می خوانند را لمس کنند. برای این کودکان ، یادگیری توسط برنامه های عملی ممکن است از خواندن با صدای بلند یا نوشتن بسیار مفیدتر باشد.
نینا، مادر پارکاش (کودک پنج ساله) ، می گوید: « وقتی پارکاش در حال یادگیری در‌مورد سیاره ها بود، او رو به کیهان سرا بردم و وقتی به خانه برگشتیم، باهم مدلی از منظومه شمسی ساختیم و سپس آن را رنگ آمیزی کردیم. از آن به بعد، دیگر هیچ وقت ترتیب سیاره ها و اطلاعات در مورد حلقه های آن را فراموش نکرد. »
کودک خود را برای کار بعدی آماده کنید
وقتی فرزند شما مشغول کار است ، به او بگویید که بعد از آن چه کاری باید انجام دهد ، اما چند دقیقه اجازه دهید تا کاری که مشغول آن است را به پایان برساند و سپس فعالیت جدید را شروع کند.
این کار به خصوص زمانی مفید است که کودک در حال انجام کاری است که دوست دارد و از انجام آن لذت می برد. چون دوست ندارد آنچه انجام می دهد را متوقف کند و کار دیگری را شروع کند.
اهداف زمانی کوتاه مدت را برای تمرکز بهتر تنظیم کنید
یک محدودیت زمانی برای رسیدن به یک هدف تعیین کنید. به عنوان مثال اگر در حال مطالعه است، می توانید بگویید که تعداد معینی از صفحات باید ظرف بیست دقیقه خوانده شوند. به خاطر داشته باشید که متوسط زمان تمرکز برای یک بزرگ سال حدود ۴۲ دقیقه است، بنابراین مدت تمرکز یک کودک بسیار کم تر خواهد بود.
بنابراین عاقلانه تر خواهد بود که محدودیت های زمانی کوتاه تری مانند 15 دقیقه تا 20 دقیقه داشته باشید.
نکته دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که در حالی که برخی از کودکان زیر اهداف مرتبط با زمان پیشرفت می کنند ، اما در مقابل ممکن است کودکان دیگر احساس فشار و یا احساس اضطراب کنند و تمرکز خود را از دست دهند.
یک سیستم پاداش تنظیم کنید
جوایز نیاید لزوما چیزهایی مانند شکلات یا اسباب بازی باشند. می توانید کودک خود را تشویق کنید یا حتی به او بگویید بیشتر درس بخواند!
آنوشکا مادر مانسی، کودک هفت ساله می گوید: «دختر من خیلی دوست دارد مسأله های ریاضی را حل کند، ولی خواندن زبان را دوست ندارد، بنابراین وقتی زبان می خواند، به عنوان جایزه به او اجازه می دهم کمی جمع و تفریق حساب کند!»
این مطمئناً به ساخت و افزایش تمرکز کمک می کند ، درست است؟
زمانی را برای حواس پرتی اختصاص دهید
کودکان به طور طبیعی پرانرژی و پر تحرک هستند. به آن ها فرصت دهید زمانی که محدوده زمانی خود را برای یک کار به پایان رساندند، انرژی خود را تخلیه کنند، ممکن است این کار به آن ها کمک کند تا در کار بعدی بهتر تمرکز کنند!
برای مثال، شانتا مادربزرگ شیفرا ، کودک ۸ ساله، می گوید: «وقتی به نوه ام املا یاد می دهم، پس از تمرین املای ۱۰ کلمه، به او اجازه می دهم یک یا دو دقیقه اطراف خونه بدود یا اسکیت بازی کند. این به او کمک می کند تا روی ۱۰ کلمه بعدی بهتر تمرکز کند. »
او دریافت که ترکیب یک فعالیت بدنی با یک فعالیت ذهنی بسیار مؤثر است.
از انرژی به طور مؤثر استفاده کنید
برخی از کودکان انرژی زیادی دارند در حالی که ممکن است برخی دیگر عصرها انرژی زیادی داشته باشند. مطالعه و انجام فعالیت ها در این زمان به کودک شما کمک خواهد کرد تا بهتر بر روی کاری که در حال حاضر انجام می دهد، تمرکز کند. همیشه انجام فعالیت های سخت را به زمان اوج انرژی کودک موکول کنید. با پایین آمدن سطح انرژی ، همیشه می توانید به انجام یک فعالیت سبک تر تغییر مسیر دهید. این به افزایش قدرت تمرکز کمک خواهد کرد!
نفس عمیق کشیدن و ایجاد تصاویر ذهنی
ترکیب تکنیک های ساده آرامش مانند تنفس عمیق با تصاویر بصری مثبت به مغز کمک می کند مهارت های جدید را بهبود بخشد. به عنوان مثال ، می توانید از یک کودک بخواهید که چشمان خود را ببندد و تصور کند که در کلاس به معلم توجه می کند.
در این تخیل یا تصویرسازی ذهنی، او چه چیزی می تواند ببیند؟ چه چیزی می تواند بشنود؟ چه چیزی او را منحرف می کند؟
شما می توانید از او بخواهید تصور کند که چگونه از حواس پرتی ها رهایی خواهد یافت. وقتی او توانست این مسئله را به وضوح تصور کند ، متوجه می شوید که رفتار او در مدرسه نیز تغییر می کند!
و اما سخن پایانی...
مانند مهارت های دیگر تمرکز را نیز می توانیم بهبود بخشیم. نکته مهم این است که کار خود را ادامه دهیم. این ۱۳ نکته برای افزایش قدرت تمرکز بسیارمفید هستند، چون نه تنها به بهبود تمرکز کمک می کنند، بلکه رابطه شما با کودک تان را نیز بهبود می بخشند.
منبع: تقویت تمرکز کودک