سرطان ریه علایم

سرطان ریه یکی از سرطان های مرگ آور در ایالت متحده امریکا محسوب می شود.

در این مقاله قصد داریم درباره نشانه ها، علل، درمان و نحوه پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه صحبت کنیم.

مرور اجمالی

سرطان ریه دومین سرطان رایج در مردان و زنان آمریکایی است و یکی از سرطان های کشنده در این کشور محسوب می شود.

بیش از 500000 امریکایی با سرطان ریه تشخیص داده شده اند و 234030 مورد جدید نیز سالانه با این سرطان شناسایی می شوند.

از این میان 25 درصد افراد به خاطر وجود چنین سرطانی جان خود را از دست می دهند. واقعیت این است که سرطان ریه بسیار کشنده تر از سرطان کولون، پروستات و سرطان سینه است.

قبل از اینکه بخواهیم به سراغ موضوع اصلی مقاله یعنی سرطان ریه برویم اجازه دهید تعریف کوتاه و مختصری از ساختار ریه داشته باشیم.

این اندام مخروطی شکل و اسفنجی نیروی محرکه سیستم تنفسی ما محسوب می شود. همانطور که می دانید ریه های ما از لوب هایی تشکیل شده  که اکسیژن را به خون می رساند و کربن دی اکسید را از بدن خارج می سازد. این اندام علاوه بر این لوب ها، از نایژه (مسیر هوایی اصلی)، نایژک (ساختارهای ارجاعی و همبند) و کیسه هوایی یا آلوئول (کیسه های هوایی ریز در انتهای نایژک ها) تشکیل شده است.

سرطان ریه زمانی تشکیل می شود که سلول های غیر عادی در ریه ها شروع به رشد کند و از کنترل خارج شود. این سلول ها که معمولا در دیواره نایژه ها، نایژک ها یا کیسه های هوایی شروع به رشد می کنند می توانند تبدیل به تومور شوند و به سایر بخش های بدن همچون استخوان یا مغز نیز توسعه یابند.

بیشتر افراد زمانی با سرطان ریه تشخیص داده می شوند که سن شان افزایش یافته است. افرادی که بین 65 و 74 سال سن دارند بیشتر با چنین بیماری دست و پنجه نرم می کنند اما سرطان ریه می تواند در افراد جوان تر از 45 سال هم توسعه پیدا کند.

با اینکه سرطان ریه بیشتر در مردان دیده می شود (به خصوص مردان آمریکایی آفریقایی) اما از هر 17 زن ممکن است یک نفر به این سرطان مبتلا شود.

افرادی که سیگاری هستند در مقایسه با افراد غیر سیگاری بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.

تشخیص سرطان ریه در مراحل اولیه نکته کلیدی برای درمان موثر آن است اما نشانه ها اغلب در طول مراحل پیشرفته بیماری بروز می کند.

انواع سرطان ریه

دو نوع سرطان ریه وجود دارد: سرطان ریه با سلول های غیر کوچک (شایع ترین شکل از سرطان ریه) و سرطان ریه با سلول های کوچک (که شیوع کمتری دارد اما تهاجمی تر از نوع اول است).

سرطان ریه با سلول های غیر کوچک (NSCLC)

این نوع سرطان بیش از 85 درصد سرطان های ریه را تشکیل می دهد. سرطان ریه با سلول های غیر کوچک که به اختصار NSCLC نیز نامیده می شود واژه کلی و گسترده ای برای انواع مختلف سرطان های ریه  است اما این ها اغلب در یک گروه جای داده می شوند زیرا درمان های یکسانی دارند.

آدنوکارسینوم:

آدنوکارسینوم که عمدتا در افراد سیگاری دیده می شود در سلول های جوانی که موادی همچون مخاط را تولید می کنند آغاز می گردد و معمولا بر روی نواحی بیرونی ریه تشکیل می شود.

این نوع سرطان 40 درصد از سرطان های ریه را به خود اختصاص می دهد و بیشتر زنان را تحت تاثیر خود قرار می دهد.

آدنوکارسینوم معمولا به تدریج رشد می کند.

کارسینوم سلول-سنگفرشی:

این سرطان معمولا در سلول های سنگفرشی جوان آغاز می شود و می تواند لایه داخلی مسیرهای هوایی را درگیر کند. چنین سرطانی 20 الی 30 درصد سرطان های ریه را به خود اختصاص می دهد و اغلب به مرکز ریه و نزدیک مسیرهای هوایی بزرگ، می رود.

سرطان سلول های بزرگ:

سرطان سلول های بزرگ در طول بخش های مختلفی از ریه دیده می شود و می تواند با سرعت زیادی رشد کند و بسیار تهاجمی است. به همین خاطر درمان چنین سرطانی بسیار دشوار است. این سرطان 10 الی 15 درصد سرطان های ریه را به خود اختصاص می دهد.

سرطان آدنواسکواموس:

این نوع نادر از NSCLC تنها 0.4 الی 4 درصد کل سرطان های ریه را به خود اختصاص می دهد و در برگیرنده سلول های سنگفرشی و سلول های آدنواسکواموس است.

چنین شرایطی اغلب مردان کهنسالی که سابقه سیگار کشیدن دارند را درگیر می سازد و درمان آن دشوار است.

سرطان Sarcomatoid:

این گزینه هم بسیار نادر است و تنها 0.1 الی 0.4 درصد از سرطان های ریه را به خود اختصاص می دهد. این تومورهای بزرگ مسیرهای هوایی مرکزی ریه یا بخش های بیرونی دیواره قفسه سینه را درگیر می سازند.

چنین شرایطی مردان کهنسال و سیگاری ها را بیشتر تحت تاثیر خود قرار می دهد و تنها 20 درصد از مبتلایان، نرخ زنده ماندن 5 ساله خواهند داشت.

تومورهای کارسینوئید:

این تومورها که تنها یک الی دو درصد سرطان های ریه را تشکیل می دهند از سلول های نورواندوکرین (سلول هایی در ریه که به کنترل جریان هوا و خون، رشد سایر سلول های ریه و تشخیص اکسیژن کمک می کنند) تشکیل شده اند و کندتر از سایر انواع سرطان ریه رشد می کنند و معمولا تمایلی برای توسعه به سایر بخش های بدن ندارند.

این ها از نزدیکی مرکز یا بخش بیرونی ریه تشکیل می شوند.

سرطان ریه با سلول های کوچک

سرطان ریه با سلول های کوچک بیش از 10 الی 15 درصد سرطان های ریه را به خود اختصاص داده است.

این ها معمولا سریع تر از سرطان ریه با سلول های غیر کوچک توسعه پیدا می کنند و در افرادی که خیلی سیگار می کشند شایع تر هستند.

سرطان ریه با سلول های کوچک معمولا در مسیرهای هوایی میانه قفسه سینه شروع به رشد می کنند.

علل بروز سرطان ریه چیست؟

تخمین زده شده است حدود 80 الی 90 درصد کل مرگ و میرهای ناشی از سرطان ریه به سیگار کشیدن مرتبط است. این عدد برای سرطان ریه با سلول های کوچک بسیار بیشتر است.

هنوز هم فاکتورهای مختلفی می تواند خطر ابتلا به این سرطان را در افراد افزایش دهد.

در ادامه برخی از این ریسک فاکتورها را با هم مرور می کنیم.

سیگار کشیدن:

سیگاری ها 15 الی 30 برابر بیشتر از غیر سیگاری ها ممکن است به سرطان ریه مبتلا شوند. سیگار، قلیان و پیپ همگی می توانند خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش دهند. ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان ریه را کاهش می دهد.

رادون:

این گاز طبیعی دومین علت اصلی سرطان ریه در ایالت متحده آمریکا و یکی از علل اصلی بروز این سرطان در میان افراد غیر سیگاری  است. قرار گرفتن در معرض این ماده می تواند سالانه 20000 نفر را به سرطان ریه مبتلا کند. شما نمی توانید رادون را ببینید، بویش را استشمام کنید یا طعم آن را متوجه شوید.

قرار گرفتن در معرض دود سیگار:

افرادی که خودشان سیگاری نیستند اما در معرض دود سیگار سایر افراد قرار می گیرند هم ممکن است به سرطان ریه مبتلا شوند. متخصصان حدود 7,300 مرگ ناشی از سرطان ریه را به این فاکتور نسبت می دهند.

پنبه نسوز و سایر مواد سرطان زا:

کارگرانی که در معرض پنبه نسوز، اورانیوم، آرسنیک، گازهای سمی و سایر مواد سرطان زا قرار می گیرند بیشتر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند. اگر فردی در کنار همه موارد بیان شده سیگاری هم باشد خطر ابتلا به سرطان ریه در او بیشتر هم می شود.

آلودگی هوا:

آلودگی هوای بیرون از منزل حدود 29 درصد کل مرگ و میرها و بیماری های ناشی از سرطان ریه را به خود اختصاص داده است. این موضوع به خاطر ذرات مختلفی است که در هوا وجود دارد و می تواند با تنفس عمیق وارد ریه ها شود. این ذرات در برگیرنده اسیدها، مواد شیمیایی، فلزات، گرد و خاک و سایر موارد است.

سابقه خانوادگی:

اگر فردی در خانواده خود همچون والدین، برادر یا خواهر یا فرزند سرطان ریه را تجربه کرده باشد خطر ابتلایش به این سرطان افزایش می یابد. هنوز معلوم نیست قرار گرفتن در معرض دود سیگار این افراد باعث بروز چنین ارتباطی می شود یا اینکه ژنتیک در این شرایط نقش دارد. اما محققان در حال بررسی این موضوع هستند و بر این باورند هر دوی این موارد می تواند در بروز سرطان ریه نقش داشته باشد.

نشانه های سرطان ریه چیست؟

معمولا سرطان ریه تا زمانی که بیماری به سطح پیشرفته ای نرسیده نشانه ای از خود بروز نمی دهد. در مراحل پیشرفته هم درمان فرد بسیار دشوار خواهد بود.

اگر هر کدام از نشانه های زیر را تجربه می کنید که خود به خود بهبود پیدا نمی کنند بهتر است به پزشک مراجعه کنید (اصلا مهم نیست فرد سیگاری هستید یا خیر.):

• سرفه ای که بهبود پیدا نمی کند یا بدتر می شود.
• سرفه خون آلود یا آب دهان به رنگ زنگ
• درد قفسه سینه ای که با تنفس عمیق بدتر می شود.
• عفونت های مزمن همچون برونشیت یا پنومونی
• صدای خشن و خرخر کردن
• تنگی نفس
• خستگی آزاردهنده
• کاهش وزن بدون دلیل
• تورم در گردن یا صورت
• درد مفاصل یا استخوان

سرطان ریه چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر سیگاری هستید یا در گذشته سیگار می کشیدید باید از پزشک بخواهید شما را غربالگری کند. اگر سیگاری نیستید اما در معرض دود سیگار سایر افراد قرار گرفته اید یا اگر سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان ریه را دارید هم باید این تست غربالگری را انجام دهید.

با این حال متخصصان تست های غربالگری اولیه (سی تی اسکن با دوز پایین) را تنها برای افرادی که معیارهای زیر را دارند توصیه می کنند:

• سابقه یک بسته سیگار کشیدن در روز برای حداقل 30 سال.
• سیگاری هایی که اخیرا شروع به این کار کرده اند یا در عرض 15 سال گذشته سیگار را ترک نموده اند.
• افرادی که بین 55 و 80 سال قرار دارند.

اگر برای این تست غربالگری معیارهای بالا را ندارید اما نگران این موضوع هستید می توانید با پزشک خود درباره نشانه ها و سابقه پزشکی تان صحبت کنید.

پزشک بعد از معاینه فیزیکی برای بررسی برآمدگی یا سایر نشانه های غیر عادی یکی از تست های زیر را در صورت مشکوک شدن به سرطان ریه تجویز می کند:

اشعه ایکس از قفسه سینه:

پزشک از دستگاه اشعه ایکس استفاده می کند تا بتواند تصاویری از استخوان ها و اندام های داخل قفسه سینه ایجاد نماید و توده های غیر عادی در ریه ها را شناسایی کند.

سی تی اسکن:

این تست معمولا به تعیین تومورهایی که توسط اشعه ایکس قابل شناسایی نیست کمک می کند. سی تی اسکن این تومورها را  با جزییات بیشتری نشان می دهد.

سیتولوژی بزاق یا خلط سینه:

پزشک بزاق یا خلط سینه شما را می گیرد و آن را زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می دهد تا وجود سلول های سرطانی را تایید کند. اینکار بهتر است در اوایل صبح برای سه روز متوالی انجام شود.

بیوپسی یا نمونه برداری:

بیوپسی را می توان به چندین روش انجام داد و نمونه ای از سلول های ریه را جمع آوری نمود:

• برونکوسکوپی: پزشک در این شرایط سعی می کند یک لوله نازک و بلند را از گلو وارد بدن کند و به سمت ریه ها ببرد. به کمک این روش می توان از ریه نمونه برداری کرد یا آن را مورد آزمایش قرار داد.
• مدیاستینوسکوپی: در این شرایط جراح برش کوچکی در وسط گردن ایجاد می کند و ابزاری را برای جمع آوری نمونه وارد بدن می سازد.
• بیوپسی با سوزن: در این شرایط سوزن نازکی از طریق دیواره قفسه سینه وارد بدن می شود و شروع به نمونه برداری می کند.

سرطان ریه اگر در مراحل اولیه شناسایی شود قابل درمان است. همه ناهنجاری هایی که در اشعه ایکس یا سی تی اسکن نشان داده می شوند سرطان ریه نیستند اما اگر ناهنجاری در این بخش از بدن دارید بهتر است از پزشک خود بخواهید برنامه مراقبتی برایتان ترتیب دهد یا در مورد بیماری سرطان ریه اطلاعات بیشتری در اختیارتان بگذارد.

سرطان ریه چگونه درمان می شود؟

پزشک می تواند گزینه های درمانی را بر اساس نوع و مرحله ای که سرطان در آن قرار دارد تعیین کند. وضعیت کلی سلامتی فرد هم در این شرایط دخیل خواهد بود.

می توانید خطرات درمان و نیز مزایای آن را سبک و سنگین کنید و یکی از گزینه های درمانی را انتخاب نمایید.

گزینه های درمانی که برای سرطان ریه پیش رو خواهید داشت در برگیرنده موارد زیر است:

جراحی:

 این گزینه برای درمان سرطان NSCLC بهترین انتخاب است و می تواند برای سرطان ریه با سلول های کوچک که در مراحل اولیه قرار دارد هم مفید باشد. مقدار مختلفی از بافت ها به کمک جراحی برداشته می شود.

• سگمنتکتومی: در این شرایط بخش کوچکی از لوب ریه برداشته می شود.
• برداشتن ناکامل: بخش بزرگ تری از لوب برداشته می شود اما هنوز کل لوب برداشته نشده است.
• لوبکتومی: در این شرایط کل لوب ریه به کمک جراحی برداشته می شود (ریه سمت راست سه لوب و ریه سمت چپ دو لوب دارد).
• پنومونکتومی: در این شرایط کل ریه برداشته می شود.

اگر سرطان در مسیر هوایی قرار گرفته باشد، جراح می تواند برای برداشتن بخشی  از آن sleeve resection را انجام دهد.

شیمی درمانی:

معمولا در طول فرایند شیمی درمانی داروهای ضد سرطانی به صورت وریدی یا به صورت خوراکی به بیمار داده می شود. بسته به نوع و مرحله ای که سرطان در آن قرار دارد این روش ممکن است قبل یا بعد از جراحی، به همراه تابش درمانی یا به عنوان درمان اصلی به کار رود.

تابش درمانی:

این گزینه از اشعه هایی با انرژی بالا (همچون اشعه ایکس) برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند. در طول این فرایند، بیمار روی میزی دراز می کشد و دستگاه در اطراف او حرکت می کند و اشعه را به سلول های هدف می تاباند.

تابش درمانی ممکن است قبل یا بعد از جراحی، به همراه شیمی درمانی یا بعد از آن یه به عنوان درمان اصلی به کار رود.

ایمنی درمانی:

این روش معمولا برای سرطان ریه پیشرفته به کار می رود. چنین داروهایی سیستم عصبی بیمار را تحریک می کنند تا با سرطان مبارزه کند.

درمان هدفمند دارویی:

این داروهای خاص می توانند ناهنجاری های خاص موجود در سلول های NSCLC را هدف قرار دهند و اغلب برای درمان سرطان ریه پیشرفته به کار می روند.

مراقبت ها و درمان های تسکین بخش:

درمان های خاصی برای تسکین شرایطی همچون تنگی نفس و بهبود کیفیت کلی زندگی فرد مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع مراقبت ها به همراه سایر درمان ها یا به تنهایی استفاده می شوند.

درمان های جایگزین:

درمان هایی همچون یوگا، ماساژ، مدیتیشن، طب سوزنی و هیپنوتیزم نمی توانند سرطان ریه را درمان کنند اما می توانند برخی از نشانه ها همچون درد و اضطراب را کاهش دهند.

سرطان ریه چه عوارضی در پی دارد؟

سرطان ریه ممکن است عوارض مختلفی برای فرد در پی داشته باشد. بیشتر این عوارض بدین خاطر است که تومور مسیرهای هوایی را مسدود می سازد و باعث تجمع مایعات در ریه می گردد یا به خونریزی مسیرهای هوایی منجر می شود.

عوارض سرطان ریه عبارت است از:

• تنگی نفس به خاطر مسدود شدن مسیرهای هوایی یا تجمع مایعات در اطراف ریه
• سرفه خون آلود به خاطر خونریزی مسیرهای هوایی
• درد در قفسه سینه، ریه یا سایر بخش های بدن
• مایع در قفسه سینه
• متاستاز (توسعه سرطان به سایر بخش های بدن)

 

منبع: نشانه های سرطان ریه