درمان سندروم آشیانه خالی

سندرم آشیانه خالی یک اختلال ذهنی یا شرایط بالینی نیست. در عوض، واژه ای است که برای بیان احساسات واقعی در مورد ناراحتی، غم و اندوه تنهایی والدینی مورد استفاده قرار می گیرد که به هنگام بزرگ شدن بچه ها و ترک منزل توسط آنها  تجربه می گردد.

این شرایط ممکن است به هنگام پذیرفته شدن بچه ها از دانشگاه یک شهر دیگر یا ازدواج آنها رخ دهد. غم و اندوه در چنین شرایطی برای بیشتر والدین یک احساس کاملا واقعی است. با این حال همه والدین سندرم آشیانه خالی را تجربه نمی کنند. افرادی که احساس می کنند در معرض این نوع احساسات قرار دارند، می توانند به کمک مراحل موجود خود را برای چنین شرایطی آماده سازند. اگر شما نیز در این شرایط هستید و نشانه های سندرم آشیانه خالی را تجربه می کنید به کمک روش هایی که در این مقاله ذکر خواهیم کرد می توانید بر غم و ناراحتی تان غلبه نمایید.

احساس سندرم آشیانه خالی چگونه خواهد بود؟

برای بیشتر والدینی که چنین سندرمی را تجربه می کنند، ممکن است احساساتی همچون غم و اندوه به خاطر فرایند موجود تحریک شود. چنین شرایطی اغلب در والدین به خصوص مادرها دیده می شود. مادران مسئول بزرگ کردن و مراقبت از فرزندان هستند و بیشتر از پدران با بچه ها سرو کار دارند. به همین خاطر جدایی از فرزندان برایشان دشوارتر است.

اگر شرایط دیگری همچون بازنشستگی، یائسگی یا طلاق با جدا شدن از فرزندان همراه شود، شرایط موجود پیچیده تر و البته دشوارتر خواهد شد. آنها تمام ساعات روز را صرف پختن غذا، مراقبت از فرزندان و بازی با آنها کرده اند. حالا به یک باره خود را تنها می بینند. والدینی که زندگی آنها به وجود فرزندان وابسته است ممکن است احساسات عمیق تری به هنگام جدایی از آنها داشته باشند.

فرایند غم و اندوه در این شرایط بروز می کند و این موضوع به خاطر این است که بخشی از زندگی والدین که حضور فرزندان است دیگر وجود ندارد. بله فرزندان وجود دارند و به زندگی خود ادامه می دهند اما حس ناراحتی والدین به خاطر نبود آنها در منزل است. آنها احساس می کنند نمی توانند نظارت و راهنمایی مستقیمی بر روی فرزندانشان داشته باشند. به خاطر داشته باشید که تجربیات والدین در این شرایط با همدیگر متفاوت است. هر چقدر والدی به زندگی و فعالیت های فرزند خود بیشتر وابسته باشد، نبود او رنج و درد بیشتری برایش به همراه خواهد داشت.

چگونه با سندرم آشیانه خالی مبارزه کنیم؟

برای اینکه بتوانید از این برهه از زندگی به سلامت و با موفقیت عبور کنید نکات زیر را مدنظر داشته باشید:

1. سعی کنید برای خود فعالیت هایی ایجاد کنید و آنها را به پایان برسانید.

بیشتر والدین عادت کرده اند زمان و انرژی خود را تمام و کمال در اختیار فرزندانشان قرار دهند. برخی از این افراد یک خلاء بزرگ در  زندگی شان دارند. آنها هیچ وقت نیازی به انجام فعالیت های ورزشی در خود ندیده اند و تنها به فرزندانشان در کارهای درسی کمک کرده اند و به پخت و پز و انجام کارهای منزل روی آورده اند. والدینی که خود را بیش از حد درگیر زندگی فرزندان کرده اند دچار یک خلاء بزرگ در زندگی شخصی خود خواهند بود و باید این خلا را به درستی پر کنند.

با این حال چنین خلایی به کمک فعالیت های بی معنی پر نمی شود. والدین باید تمایلات و علایق جدیدی برای خود پیدا کنند یا اینکه به دنبال علایقی بروند که قبلا دوست داشتند آنها را انجام دهند. هرچقدر این فعالیت ها برای فرد معنادار تر باشد، احساس جدایی و غم و اندوه ناشی از نبود فرزندان نیز برایتان کمرنگ تر می شود. این موضوع بدین معنی نیست که تنها به سراغ کارهای خیرخواهانه یا داوطلبانه بروید. شما می توانید از هر ایده ای که در سر دارید کمک بگیرید. به هر فعالیتی که باعث ایجاد لذت در زندگیتان می شود روی بیاورید.

ممکن است شما مربی هنری باشید اما به خاطر فرزندان و مشغله زندگی سال ها آن را کنار گذاشته باشید. خوب حالا که فرزندانتان بزرگ شده اند می توانید شروع به انجام فعالیت های هنری کنید. به یک آموزشگاه هنری سر بزنید و به دنبال گزینه های موجود باشید.

ممکن است احساس کنید آموزش هنر به دیگران تنها چیزی است که باعث ایجاد رضایتمندی در زندگیتان می شود. پس اگر چنین است آموزش کارهای هنری را شروع کنید. باید دنبال فعالیت هایی باشید که باعث رضایت و خوشحالی تان می شود و به شما کمک می کند هدف معناداری در زندگی داشته باشید.

اگر در حال دست و پنجه نرم کردن با تنهایی هستید، از انجام فعالیت هایی که به صورت فردی انجام می شوند خودداری کنید. انجام دادن فعالیت ها به صورت تنها و جدا از جمع، کمکی به کاهش احساس تنهایی نخواهد کرد. در عوض به دنبال یافتن فعالیت هایی باشید که سایر افراد در آن حضور دارند.

به عنوان مثال اگر عاشق عکاسی هستید و از اینکار لذت می برید به یک باشگاه عکاسی بپیوندید. از دیگران درس بگیرید و با آن هایی که در عکاسی فعالیت دارند دوست شوید. می توانید از مهارت های عکاسی خود برای ثبت لحظات دیگران استفاده کنید و این هدیه را با آنها شریک شوید. مهارت ها و توانایی های شما روز به روز پیشرفت می کند و خود را به خوبی بروز می دهد.

ببینید دوست دارید چه کاری در زندگیتان انجام دهید. چه چیزی باعث ایجاد حس رضایت در شما می شود. سپس در این فعالیت شرکت کنید و با سایر افراد ارتباط سازنده ای برقرار نمایید. فعالیت های دیگری وجود دارد که به افراد درگیر در سندرم آشیانه خالی کمک می کند. برخی از این فعالیت ها شامل ادامه تحصیل در دانشگاه، انجام کارهای خیرخواهانه و داوطلبانه، زنده کردن یک رابطه دوستی قدیمی یا شرکت در یک شغل است.

همانطور که قبلا نیز بیان کردیم، باید کاری را پیدا کنید که باعث رضایت و خوشحالی شما می شود و حس ارزشمند بودن را در شما ایجاد می کند. نمی توانید در خانه بنشینید و انتظار معجزه داشته باشید. هیچ چیزی خود به خود بهبود پیدا نمی کند. این شما هستید که باید زندگی خود را تغییر دهید و به آن رنگ تازه ای ببخشید.

گذشت زمان به بهبود شرایط تان کمک می کند اما باز هم باید فعالیت هایی را که دوست دارید پیدا کنید و در این فعالیت ها شرکت کنید. اینکار به شما کمک می کند حس بهتری نسبت به زندگی داشته باشید.

2. رابطه عاشقانه خود را بازیابی کنید و به حالت اول برگردانید.

داستان های زیادی از زن و شوهرهایی وجود دارد که بعد از بزرگ شدن فرزندان و ترک منزل توسط آنها، از هم جدا شده یا طلاق گرفته اند. این گونه زوج ها به جز فرزندان نقطه مشترک دیگری در خود نمی بینند. این یک فرصت عالی برای بازیابی رابطه عاشقانه و تمرکز بر روی رابطه زن و شوهری است. از این فرصت می توانید برای یافتن علایق مشترک استفاده کنید.

ممکن است در ابتدا احساس کنید هیچ نقطه مشترکی با هم ندارید. خوب این موضوع عادی است. شما همیشه به فکر فرزندان خود بوده اید و تلاشی برای بهبود رابطه تان نکرده اید. حالا باید چیزی را بیابید که برای هردویتان لذت بخش است. لازم نیست این فعالیت مورد توافق هر دو طرف باشد. در عوض به دنبال چیزی باشید که هردویتان دوست دارید انجام دهید و این دوست داشتن به خاطر این است که می خواهید کنار هم دوباره زندگی شادی را تجربه نمایید. این یک تجربه مشترک از زندگی است که هردویتان می توانید آن را به خوبی احساس کنید.

رابطه عاشقانه خود را با به اشتراک گذاشت زندگی تان، دوباره بازیابی کنید. اینکار می تواند به معنای انجام یک فعالیت ساده همچون دوچرخه سواری، یوگا یا پیاده روی دونفره باشد.

می توانید با هم به مسافرت بروید و نقاطی که همیشه دوست داشتید از نزدیک ببینید را تجربه نمایید. هر کاری که می کنید باید در کنار همدیگر باشد. تجربیات خود را با هم به اشتراک بگذارید.

3. از حمایت همسر خود بهره ببرید.

زمانی که آخرین فرزند، منزل را ترک می کند همه والدین احساس یکسانی را تجربه نخواهند کرد. بیشتر افراد در این شرایط تجربیات عاطفی متفاوتی خواهند داشت. ممکن است همسر شما زندگی پرمشغله ای داشته باشد و خود را با کار و دنیای تجارت مشغول ساخته باشد. هر آنچه که در این دوران تجربه می کنید را با همسر خود در میان بگذارید. اجازه دهید او بداند در این شرایط دشوار گیر کرده اید و نمی توانید خود را با موضوع نبود فرزندان وفق دهید.

در این شرایط شما به یک حمایت عاطفی و احساسی نیاز دارید. همسر شما ممکن است اصلا در مورد احساساتی که دارید اطلاعی نداشته باشد. پس خودتان با او حرف بزنید و از حمایت هایش بهره بجویید. اگر همسر شما هم با سندرم آشیانه خالی دست و پنجه نرم می کند سعی کنید او را از لحاظ عاطفی حمایت کنید. اجازه دهید احساسات خود را آزادانه بیان کند و ترسی از قضاوت شدن نداشته باشد. فعالیتی را به او پیشنهاد دهید و سعی کنید رابطه عاشقانه خود را دوباره از نو بسازید.

زمانی که همه فرزندان منزل را ترک می کنند والدین باید خود را با محیط جدید منزل وفق دهند. داشتن حامی در این شرایط از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. سعی کنید همدیگر را حمایت کنید و فعالیت هایی را به همراه هم انجام دهید. این کار باعث بازگشت صمیمیت به منزل می شود.

4. اگر نیاز بود کمک بگیرید.

اگر نمی توانید به تنهایی با سندرم آشیانه خالی دست و پنجه نرم کنید به دنبال کمک گرفتن از یک فرد متخصص باشید. مشاوره کردن به شما کمک می کند به راحتی از این دوره از زندگی تان عبور کنید. باید بدانید که این بازه نیز دوره ای از زندگی شماست و زندگی همیشه در حال تغییر خواهد بود. روزهای جدیدی پیش رو دارید و باید از آن ها لذت ببرید. زندگی شما قطعا متفاوت از روزهای قبل خواهد بود پس آن را برای خود لذت بخش کنید.

اگر احساس می کنید این غم و اندوه شما را از انجام دادن وظایف و فعالیت های روزمره تان باز می دارد باید از یک مشاور کمک بگیرید. اگر نمی توانید از چیزی که قبلا لذت می بردید لذت ببرید، باز هم نیاز به کمک دارید. از دست دادن تمایل و انگیزه برای انجام فعالیت های شخصی می تواند نشانه ای از افسردگی باشد.

احتمال بروز افسردگی در سندرم آشیانه خالی وجود دارد. اگر احساس افسرده بودن دارید و نمی توانید خود را از این شرایط رها کنید به دنبال کمک گرفتن از یک فرد حرفه ای باشید. 5 مرحله از غم و اندوه در برگیرنده انکار و انزوا، افسردگی، خشم، غر زدن و پذیرفتن است. ممکن است در این شرایط همه موارد را تجربه کنید، برخی از آنها تجربه نمایید یا اصلا هیچ کدام را تجربه نکنید. بهتر است بدانید که بیشتر والدین در صورت بروز سندرم اشیانه خالی همه این 5 مورد را تجربه می کنند.

اگر فکر می کنید در مرحله افسردگی گیر افتاده اید و امیدی به ادامه زندگی ندارید، بهتر است از یک مشاور با تجربه کمک بگیرید.

چگونه می توان از بروز سندرم آشیانه خالی پیشگیری کرد؟

روش تایید شده ای برای اجتناب از بروز این سندرم وجود ندارد. با این حال برخی از روش ها هستند که به شما کمک می کنند از بروز چنین شرایطی پیشگیری کنید. خوب عناصر کلیدی که باید در این شرایط مدنظر داشته باشید شامل آماده سازی فرزندان برای ترک منزل، اطمینان دادن به اینکه فرزندتان هنوز متعلق به شما و خانه تان است و داشتن فعالیتی برای انجام است. شما باید رابطه خود را با همسرتان بازیابی کنید و فعالیت هایی را انجام دهید که برایتان لذت بخش است.

1.  به فرزند خود کمک کنید به راحتی منزل را ترک کند.

بیشتر والدینی که سندرم آشیانه خالی را تجربه می کنند، احساس می کنند هنوز فرزندشان برای ترک منزل آماده نیست و نمی تواند وارد دنیای جدید شود. فرزند خود را برای این فرایند آماده کنید. باید اطمینان حاصل کنید که فرزندانتان مهارت ها و منابع مورد نیاز برای زندگی جدید را در اختیار دارند.

آنها می توانند وعده های غذایی خود را آماده سازند؟ می توانند از دستگاه هایی همچون ماشین لباسشویی استفاده کنند؟ می دانند چگونه باید از سیستم حمل و نقل بهره ببرند؟ می دانند چگونه باید در منزل جدید زندگی کنند؟ به آنها کمک کنید خود را برای یک زندگی جدید آماده سازند و بدانند برای زندگی شان به چه مهارت های جدیدی نیاز دارند.

می توانید با او در مورد چیدن وسایل منزل، برقراری ارتباط با همسایه ها، بستن درب ها و داشتن امنیت در منزل صحبت کنید و هر چیزی که فکر می کنید نیاز هست را با او در میان بگذارید.

این موضوعات به او کمک می کند نه تنها خود را یک فرد موفق تجسم نماید بلکه احساس امنیت و آرامش داشته باشد.

2. خودتان و فرزندتان را مطمئن سازید.

برخی از استرس های مربوط به ترک فرزندان و رفتن آنها از منزل بدین خاطر است که خانه آنها تغییر پیدا می کند. حالا آنها خانه جدیدی دارند و می توانند در آن زندگی کنند. اجازه دهید فرزندتان بداند هنوز هم جایگاه و منزل اصلی اش پیش شماست. او همیشه شما را مامن امنی برای خود خواهد دانست.

همین امر به مطمئن شدنش کمک می کند و می تواند درد جدایی را کاهش دهد. شما همیشه به عنوان یک والد در کنارش خواهید بود و اگر دوباره به خانه بازگردد یا به کمک نیاز داشته باشد می توانید به او یاری برسانید. ممکن است زندگی او همان گونه که پیش بینی کرده بود به خوبی پیش نرود. بله این اتفاق ممکن است برای هر فردی رخ دهد. اما او را مطمئن سازید که می تواند زندگیش را دوباره آغاز کند و اگر بعدا به کمک شما نیاز داشت حتما به سراغتان بیاید.

اجازه دهید بداند که حمایت و عشق شما نسبت به او دائمی و همیشگی است. این چارچوب عالی برای داشتن یک خانواده پایدار است. اگر می خواهید با فرزندانتان که بزرگ شده اند رابطه سالم و نزدیکی داشته باشید باید او را مطمئن سازید که همیشه کنارش هستید و درب خانه تان همیشه به روی او باز است. به خاطر داشته باشید که این موضوع بدین معنی نیست که باید تامین کننده مالی فرزندان خود باشید. بله حمایت مالی اهمیت زیادی دارد اما باید به آنها اجازه مستقل شدن را داشته باشند.

حمایت مالی بیش از حد ممکن است فرزندان را به شما وابسته کند و بعدها زندگی آنها را با مشکل مواجه نماید. باید بدانید که فرزند شما ممکن است استرس ها و مشکلات عاطفی را به هنگام ترک منزل تجربه نماید. سعی کنید در چنین شرایطی همراه و همدل فرزندان خود باشید. از طریق پیام یا تلفن به او کمک کنید تا استرس خود را کمتر کند. هر فرزندی روحیات خاص خود را خواهد داشت و همه افراد با هم یکسان نیستند. فقط باید پتانسیل این احساسات را بشناسید. خود را برای راحتی فرزندان آماده کنید و سعی کنید حامی عاطفی آنها در چنین شرایط دشواری باشید. یکی از روش هایی که به هر دوی شما کمک می کند برقراری تماس تلفنی هفتگی با اوست.

به عنوان مثال می توانید هر شب یک شنبه سر ساعت خاصی با او تماس بگیرید. می توانید در طول هفته به او پیام بدهید اما آن زمان مقرر برای برقراری تماس تلفنی را به عنوان یک پایه حفظ کنید و اجازه دهید به یک عادت تبدیل شود. فقط مطمئن شوید که  ساعت برقراری تماس با او مشکلی ایجاد نمی کند. از او بخواهید در هر شرایطی با شما در ارتباط باشد و نیازهایش را بگوید. در صورت نیاز حامی احساسی و عاطفی اش باشید.

3.  به جز فرزندان، فعالیت ها و علایق های دیگری هم برای خود ایجاد کنید.

زمانی که فرزندان منزل شما را ترک می کنند باید فعالیت یا علایق خاصی برای خود داشته باشید تا احساس تنهایی نکنید. برای سرگرمی ها و علایق خود زمان اختصاص دهید. این علایق باید چیزی به جز فرزندان و خانواده تان باشند.

اختصاص زمان برای رسیدن به علایق و تمایلات شخصی به شما کمک می کند فرد مستقلی باشید. این موضوع به شما کمک می کند بتوانید از خودتان به خوبی مراقبت کنید. همه ما به زمان هایی نیازی داریم که بتوانیم در آن به نیازها و خواسته های خودمان برسیم. فکر نکنید که شما فرد خودخواهی هستید. سرمایه گذاری بر روی علایق و نیازهای شخصی به شما کمک می کند فرد موثری در خانواده باشید.

کارهایی را انجام دهید که باعث خوشحالی و رضایت شما می شود و زندگیتان را پربارتر می سازد. خودتان را به هنگام تربیت فرزندان و انجام کارهای خانه فراموش نکنید. به این فکر کنید که فرزندان هم روزی شما و منزل تان را ترک خواهند کرد. روزی می رسد که شما هم مثل بیشتر افراد تنها خواهید شد پس به نیازهای خود احترام بگذارید. به خاطر خانواده نیازها و علایق شخصی خود را به حاشیه نبرید. سعی کنید هم به خانواده و هم به علایق شخصی خود بپردازید و حد اعتدال را رعایت نمایید.

4.  بر روی ازدواج خود سرمایه گذاری کنید.

حالا که فرزندانتان در منزل هستند باید به فکر برقراری یک ارتباط خوب با همسرتان باشید. هر روز با او مکالمه کنید و سعی کنید مشکلات فرزندان را به کمک همسر خود حل نمایید. تمایلات و سرگرمی هایی را بیابید که می توانید به همراه هم انجام دهید و حس ارتباط و نزدیکی را با هم تجربه نمایید.

روزی فرزندان شما بزرگ خواهند شد. پس این شما هستید که کنار هم می مانید. به رابطه خود با همسرتان بها بدهید. بعد از رفتن فرزندان منزل سوت و کور خواهد شد. اگر نحوه برقراری ارتباط با همسر خود را ندانید در این دنیای سوت و کور غرق خواهید شد. پس همین امروز به فکر بهبود روابط خود با همسرتان باشید. زمانی را برای مکالمه با همسرتان اختصاص دهید و گاهی از اوقات بدون فرزندان به بیرون از منزل بروید و کارهایی را به همراه هم انجام دهید. داشتن رابطه قوی با همسر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است زیرا همانطور که گفتیم فرزندان روزی شما را ترک خواهند کرد.

سخن نهایی

همه والدین زمانی که فرزندانشان خانه را ترک می کنند دچار مشکل عاطفی و احساسی نمی شوند. برخی از والدین هستند که به دنبال روزهای با هم بودن می گردند و خودشان را در این فضا محبوس می کنند. شاید آنها عادت کرده اند همیشه و در همه جا کنار فرزندان خود باشند. همانطور که قبلا نیز بیان کردیم برخی از والدین اصلا بعد از رفتن فرزندانشان احساس غم و اندوه را تجربه نمی کنند.

برای بیشتر والدین چنین شرایطی باعث ایجاد ترکیبی از احساسات می شود. برخی از افراد ممکن است به دنبال صرف زمان بیشتر بر روی خود و علایقشان باشند. از سوی دیگر برخی نیز هستند که کل زمان خود را به فرزندان اختصاص می دهند و نبودشان باعث غم و اندوه آنها می شود.

باید بدانید که وجود این احساسات مختلف امری عادی محسوب می شود. باید بدانید که غم و اندوه این روزهای شما نیز گذراست و خیلی زود همه چیز درست خواهد شد. سعی کنید فعالیت هایی را بیابید که باعث خوشحالی تان می شود. نیازهای خود را بشناسید و کار معناداری در زندگیتان انجام دهید.

از فعالیت هایی که سایر افراد هم در آن حضور دارند استفاده کنید. اگرچه فرزندان شما دیگر بزرگ شده اند و ممکن است کمتر از قبل به شما نیاز داشته باشند اما دنیایی که آنها واردش شده اند اتفاقات غیر منتظره زیادی دارد. پس حامی شان باشید.

منبع: سندروم آشیانه خالی